Taksim Kışlasını İptal Ettiren Rapor

Gezi olaylarına neden olan Taksim’in yayalaştırılmasına ve Topçu Kışlası inşasına dayanak olan ‘İmar Planı’ değişikliğinin mahkemece 6 Haziran’da iptal edildiği ortaya çıktı. Mimarlar Odası Başkanı, “Artık meydan eski haline dönmeli” dedi.
İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nin 6 Haziran’da “Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi”nin dayanağı olan Koruma Amaçlı İmar Planı değişikliklerini iptal etti. Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhçu, bu kararla birlikte Taksim Yayalaştırma Projesi ve Topçu Kışlası inşasının artık mümkün olmadığını söyledi. Muhçu, Başbakan ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hüseyin Çelik’in kamuoyuna yaptığı açıklamalarda “yargı kararına uyulacağı”nı söylediğine dikkat çekerek, karara itiraz edilmesini beklemediklerini söyledi.
‘Etkilenenlere sorulmalı’
Yıkılan Topçu Kışlası’nın ihya edilerek yeniden yapılmasını ve Taksim’in yayalaştırılması projesinin hayata geçirilmesine neden olan plan değişikliği, TMMOB Peyzaj Mimarları Odası, TMMOB Mimarlar Odası ve TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın açtığı davayla iptal edildi. Gezi Parkı olaylarına neden olan düzenlemeye ilişkin kararı İstanbul 1. İdare Mahkemesi’nin 6 Haziran’da verdiği ortaya çıktı. Bu kararın alınmasında etkili olan kişi ise yazdığı raporla mahkeme kararı üzerinde etkili olan Sezen Gür (Tarakçı) isimli bir öğretim görevlisi. Tarakçı halen Arel Üniversitesinde Öğretim görevlisi.

Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi’nin dayanağı olan 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı değişikliklerinin iptal edildiği kararda şu ifadeler yer aldı; “Koruma Amaçlı imar planı değişikliklerinin çevre, kültürel ve doğal miras, sosyal kültürel ve ekonomik yapı, teknik altyapı, sosyal donatı, yapı ve sokak dokusu, mülkiyet yapısı, ulaşım, dolaşım sistemi, örgütlenme biçiminin şehircilik ilkeleri planlama ve koruma ilkelerine uygun olmadığı, Taksim Gezi Parkı ile ilgili plan notlarına bakıldığında, planlama alanındaki yeşil alanların ne şekilde etkileneceğinin belirsizlik içeriyor.”
‘Müdahale artık yasa dışı’
Kararı değerlendiren Mimarlar Odası Başkanı ve aynı zamanda Taksim Dayanışması’ndan Eyüp Muhçu, bu kararla hem Taksim Meydanı Yayalaştırma Projesi adı altında meydanın altının boşaltılması, tüneller yapılması, meydanı insansızlaştıran hem de Gezi Parkı’nda, Topçu Kışlası inşaatına karar teşkil eden planların iptal edildiğini söyledi.

Muhçu bundan sonra Taksim meydanının ve Gezi Parkı’nın eski haline döndürülmesi gerektiğini de savunarak şunları söyledi: “Konu hakkında devam eden diğer davalar da bu karara göre şekillenecek. 13-14 Haziran tarihlerinde Başbakan’la yapılan toplantı sonrasında gerek hükümet adına Hüseyin Çelik, gerek başbakan tarafından kamuyouna yapılan açıklamalarla yargı kararına uyulacağı konusunda söz verildi, güvence verildi.

Dolayısıyla hükümet tarafından yargı kararına itiraz yapılmaması bekleniyor.” Muhçu, kararla birlikte Taksim Meydanı ve Gezi Parkı’na müdahalenin yasadışı hale geldiğini, buraların eski haline dönüştürülmesi gerektiğini de vurguladı.
Gezi Parkı eylemlerine ilişkin soruşturmada hazırlanan iddianame İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi (ACM) tarafından kabul edildi. 489 gündür tutuklu bulunan Osman Kavala ve 16 Kasım 2018’de gözaltına alınıp tutuklanan Yiğit Aksakoğlu ve soruşturmada ismi geçen 16 kişi hakkında hazırlanan iddianame 20 Şubat’ta tamamlanmıştı.
657 sayfadan oluşan iddianamede şüphelilere 10 ayrı suçlama yöneltilmiş, gazeteci ve yazar Can Dündar ve oyuncu Memet Ali Alabora’nın da aralarında bulunduğu 16 şüpheli hakkında da yakalama kararı çıkarılmıştı. İddianamede kişiler hakkında ayrı ayrı süreli hapis cezası istendi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı iddianamenin hazırlandığı bilgisini verdiği 20 Şubat’taki toplantıda tüm isimlere ağırlaştırılmış müebbet istendiğini söylemişti.
Haklarında “hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlaması yapılan diğer isimler şöyle: Anadolu Kültür A.Ş Yönetim Kurulu Üyesi Ali Hakan Altınay, Mimar Mücella Yapıcı, oyuncu Ayşe Pınar Alabora, sinemacı ve gazeteci Çiğdem Mater Utku, Açık Toplum Vakfı Türkiye Temsilcisi Gökçe Yılmaz, yazar Handan Meltem Arıkan, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Koordinatörü Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, İnanç Ekmekçi, Sinemacı, yönetmen yardımcısı ve reklamcı Mine Özerden, avukat Can Atalay, TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanlığı ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini yapan akademisyen Tayfun Kahraman ve Anadolu Kültür A.Ş Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Terakki Vakfı Okulları Yönetim Kurulu Üyesi Yiğit Ali Ekmekçi.
Kabul edilen iddianamede müşteki sıfatıyla ise 746 kişi bulunuyor. İddianamede şüpheli kabul edilen 16 kişi hakkında yapılan suçlamalar ise şu şekilde:
Türkiye Cumhuriyeti hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme, mala zarar verme, nitelikli mala zarar verme, tehlikeli maddelerin izinsiz olarak bulundurulması veya el değiştirmesi, ibadethanelere ve mezarlıklara zarar verme, 6136 sayılı yasaya muhalefet, nitelikli yağma, nitelikli yaralama, 2863 sayılı yasaya muhalefet.
İddianamede şüphelilere yüklenen suç ve uygulanması talep edilen kanun maddeleri (sevk maddeleri) ise şu şekilde yer aldı:
o 3713 Sayılı Yasanın 3 ve 5. maddeleri delaletiyle, Türk Ceza Kanunu’nun 37/1, 312/1 maddeleri,
o Türk Ceza Kanunu’nun 312/2 maddesi delaletiyle; Türk Ceza Kanunu’nun 151/1 maddesi, 152/1-a maddesi, 152/1-f maddesi, 152/1-a-f maddeleri, 152/1-a, 152/2-a, 149/1-a-c maddeleri, 151/1, 152/2-a, 174/1 maddeleri, 151/1, 152/2-a maddeleri, 152/1-a, 152/2-a maddeleri, 151/1, 153/1 maddeleri, 152/1-a, 152/2-a, 174 maddeleri, 152/1-f, 152/2-a, 174 maddeleri, 152/1-a, 152/2-a, 149/1-a-c-d-h, 6136 sayılı yasanın 13/2 maddeleri, Türk Ceza Kanunu’nun 174/1 maddesi, 152/1-a, 152/2-a, 153/1, 153/2 maddeleri, 152/1-a, 149/1-a-c-d-h maddeleri, 86/1, 86/3-c-e, 87/3 maddeleri, 2863 sayılı yasanın 65/1 maddesi, Türk Ceza Kanunu’nun 86/1, 87/3 maddeleri, 152/1-a, 149/1-a-c-d maddeleri ve 152/1-a, 86/1, 86/3-c, 87/3 maddeleri
o Türk Ceza Kanunu’nun 53 ve 63. maddeleri
“Kalkışma hareketi”
İddianamenin giriş bölümünde Gezi Parkı Eylemleri’nin temelinin 2011 yılında atıldığı ve 2013 Mayıs’ta sahneye konulmaya çalışdığı ifadeleri yer aldı. Eylemler bir kalkışma hareketi olarak nitelendirilirken ve Memet Ali Alabora’nın Twitter’dan paylaştığı “Mesele sadece Gezi Parkı değil arkadaş, sen hala anlamadın mı” ifadeleri ‘provokatif’ olarak nitelendirildi ve ‘etki ajanlığı’ yaptığı savunuldu.
İddianamede Arap Baharına atıf yapılarak Türkiye’deki eylemlerin Arap Baharı’nın farklı bir yansıması ve uyarlaması olduğu, eylemlerin Taksim Gezi Parkı’ındaki ağaçların başka bir yere nakledilmesi sırasında bu durum bahane edilerek başladığı ve ülke çapında şiddet içerikli eylemlere ve hükümete yönelik bir kalkışmaya dönüştüğü ifade edildi