Hak-İş Başkanı, EMD yönetimiyle buluştu; Arslan, çalışma hayatına dönük mesajlar verdi

2 milyon işçi ücretsiz izne çıkarıldı, Kayıt dışı istihdam yüzde 3.9 azaldı

ANKARA – HAK-İŞ Genel Başkanı Mahmut Arslan, Türkiye genelinde
yaklaşık 2 milyon işçinin pandemi döneminde ücretsiz izne
çıkartıldığını açıkladı. Arslan, kayıt dışı istihdamın yüzde 3.9
oranında azaldığına da dikkat çekti. Turgay Türker başkanlığındaki
Ekonomi Muhabirleri Derneği (EMD) Yönetim Kurulu ile biraraya gelen
Arslan, çalışma hayatının sorunları konusunda açıklamalarda bulundu.

EMD Başkanı Turgay Türker, görüşmede yaptığı açıklamada son dönemde
işsiz kalan gazeteci sayısının arttığını vurguladı. Türker, “İşini
kaybeden arkadaşlarımızı meslekten uzak tutmamak için onlara yeni bir
haber platformu yaratmak istiyoruz. Maalesef insanlarda iş korkusu son
dönemde arttı” dedi.

Arslan da 1990’lı yıllarda doğrudan çalışma hayatına yönelik istihdam
edilen çok sayıda gazeteci olduğunu belirterek, “Alanda uzmanlaşmış
arkadaşlarımız kamuoyu için çok önemliydi. Artık çalışma hayatında
olanı biteni ekonomi muhabirleri üzerinden takip ediyoruz. Bu dönemde
ayakta kalmak başarı. Mevcut durumu muhafaza etmek bile başarı
sayılır” diye konuştu. Hak-İş Başkanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

2 MİLYON İŞÇİ ÜCRETSİZ İZİN KULLANDI

Biz şu anda insanların işini en azından koruma faaliyetleri üzerinde
duruyoruz. Çalışanların işlerini korumak istiyoruz kısa çalışma ve
ücretsiz izin dahil sorunlarımız var. Hükümetle yaptığımız
görüşmelerde belli çerçeve üzerinde uzlaşılmıştı. O uzlaşmada kısa
çalışma ödeneğinden yararlanma kolaylaştı ama istediğimiz noktaya
getiremedik. ‘Halen çalışmakta olan herkesi buna dahil edelim geçiş
dönemini böyle yürütelim’ dedik ama başarılı olamadık. Fakat istisnai
durum olan ücretsiz izin konusu istisna olmaktan çıkarıldı.
İşverenlere en kolay yol ücretsiz izin. Adam hiçbir riske girmeden
şartlar yerine gelmediği gerekçesiyle işçileri ücretsiz izne çıkardı.
Elimizdeki verilere göre toplam 2 milyon ücretsiz izin kullanan
işçiden bahsediliyor… Ücretsiz izin İş Kanunu’nda işçi talebine
bağlıdır.

ÜCRETSİZ İZİN İSTİSMAR EDİLİYOR

Bazı işverenler kolay yolu seçerek ücretsiz izni tercih ediyor,
istismar ediliyor. Kısa çalışmadan yararlanamayanlar için böyle bir
düzenleme getirilmişti. Ama buna müeyyide konulması gerekiyordu.
Maalesef öyle olmadı, durduramıyorsunuz. Bir de bunlar sendikaların
olmadığı, örgütsüz işyerlerinde olduğu için kontrol edemiyorsunuz.
Ücretsiz izin uygulaması toplu sözleşme sisteminin olmadığı işletmeler
için uygulamaydı. 14 milyon çalışanın 2 milyonunun sendikalı olduğu
bir ülkede onları denetlemek sağlıklı veri elde etmek çok zor. Ekim
2019’dan Ekim 2020 dönemine kadar olan rakam bu. Bunlar korkutucu
rakamlar. Süre uzadıkça bu tür uygulamaların daha da artacağı
endişesine gidiyoruz. Bakanın ifadesiyle 500 bin kişi işini kaybetti.

KIYASLANMAYACAK BAŞARILAR VAR

Çalışma hayatıyla ilgili Türkiye’nin başka ülkelerle kıyaslanmayacak
kadar başarıları var. Onu takdir etmek gerekiyor. Biz en azından bu
ülkede hem kamu hem özel sektörde hiç değilse toplu sözleşme düzeninde
ücret artışları az veya istediğimiz gibi olmasa da toplu sözleşmeleri
yapabiliyoruz.  Bu hem kısa çalışma hem işten çıkarma yasağı hem
ücretsiz izin uygulaması işverenlerin daha lehine. Bazı işçiler diyor
ki işten çıkma yasağı olsa da işten ayrılsak, hiç değilse
tazminatımızı alırız diyor.

KATI KURALLARA BAĞLANMASI GEREK

Bazı işverenler kısa çalışma ödeneğine başvurması gerekirken ücretsiz
izne çıkarıyor. Bir yıla yaklaşıyoruz. İşçi de işten çıkmadığı için
tazminat alamıyor, işsizlik ödeneğine başvuramıyor. Bunun biraz
zorlaştırılması gerekiyor. Bunun katı kurallara bağlanması gerekiyor.
Bunu bizim çözmemiz gerekiyor. Baştan bunun böyle olacağını söyledik
bakan hanıma. Bu nedenle ücretsiz izne kayış söz konusu oldu.
İstismarlar olabileceğini düşündük ama pandemi koşulları çok ağırdı.
Olağanüstü dönem sona erdiği anda otomatik 4857’ye geri dönülmesi
gerekiyor. Aksi halde olağanüstü dönemlerin uygulamasını devam
ettirirsek işten çıkarma yasağını da devam ettirmemiz gerekiyor. Bu,
bir yasal düzenlemeyle geri alınmalıdır.

200 BİN İŞÇİNİN SENDİKASI DEĞİŞTİ

Taşeron bizim için büyük bir yıkıma dönüştü. Aslında taşeron
şirketlerin kamudan tasfiye edilmesi, çalışanların kadroya alınması
konusunda büyük mücadele yaptık. Ancak kararname çıkarken son dakika
konfederasyonumuzun da bilgisi dışında bir düzenleme yapılıyor. O
düzenlemenin sonucunda maalesef 2020 yılı 1 Kasım’dan itibaren
Hak-İş’e bağlı 200 bin arkadaşımızın sendikası değiştirildi.  Çok
ilginç ve bizim için çok ağır bedelleri olan bir uygulamayla
karşılaştık. İşçilerin iradesi dışında sendikalarından koparılması
kabul edilebilecek bir şey değildi. Bunun adil olmadığını ısrarla,
inatla söyledik ama maalesef bizim bütün taleplerimiz yok sayıldı.
Sendikalarımızın arasında ciddi krizler meydana geldi. Bazı
sendikalarımızın üye sayısı o kadar azaldı ki yüzde 1 barajının altına
düşecek noktaya geldiler. Bir anda teşkilatınızın üçte birini
kaybediyorsunuz. Bu çok ciddi zarar verdi çalışma hayatına.

KAYIT DIŞI İSTİHDAMDA GERİLEME

Kadro alamayan arkadaşlarımız var. Özellikle 696 kapsamının dışında
bırakılanlar bulunuyor. Toplam sayıları 100 binin üzerinde olan
arkadaşlarımız kadro alamadılar. Bu kapsama girememiş arkadaşlarımızın
‘biz niye kadro alamadık’ diye itirazları var. Pandemi döneminde
ilginçtir, kayıt dışı azalmada bir azalma var. Kayıt dışı istihdamda
3.9 oranında düşme var, bu daha önce yüzde 35 civarındaydı. 2019
Ekim-2020 Ekim oranlarına baktığımızda kayıt dışı istihdam yüzde 31’e
düşmüş görünüyor.  Rakamlardaki olumlu gelişme beni açıkçası
heyecanlandırdı.”